Dmitri Shostakovich, nhà soạn nhạc luôn đứng ở vị trí trung tâm trong nền âm nhạc Soviet, sinh ngày 25/9 (lịch cũ là 12/9) năm 1906 tại St. Peterburg và qua đời ngày 9/8/1975 tại Moscow.
Sau thời kỳ tiên phong ban đầu chịu nhiều ảnh hưởng từ Alban Berg,
Bartók và nhóm 6 người… Shostakovich viết chủ yếu theo phong cách
lãng mạn, sử dụng những yếu tố cách tân trong giai điệu của thời kỳ đầu, kết hợp chúng trong một cấu trúc ngày càng chặt chẽ và khúc triết, trở thành hình mẫu cho âm nhạc Soviet, đánh dấu bằng sự ra đời của các giao hưởng số 5, 6, 7. Hệ thống 15 giao hưởng của ông là một thế giới hình tượng phong phú luôn lấy chất liệu từ cuộc sống đương đại, gắn với những sự kiện lịch sử có tính chất bước ngoặt của đất nước Soviet cũng như thế giới, phản ánh hiện thực sâu sắc với tất cả mọi chiều hướng của nó. Ngợi ca sức sống kiên trì bền bỉ, sức mạnh tinh thần con người cũng như nỗi thống khổ và bi kịch lớn lao mà con người phải chịu đựng. Giai điệu thường góc cạnh với những biến đổi đột ngột, khi thì được phát triển khó nhọc, căng thẳng, những tương phản mạnh và sự gặp gỡ bất ngờ của những hợp âm mang sức vóc của cả dàn nhạc với những giai điệu độc tấu giàu cá tính, đôi khi hài hước mỉa mai. Những
concerto và các tác phẩm thính phòng thời kỳ chín muồi thể hiện khả năng sáng tạo giai điêu đặc biệt của Shostakovich, khi ông biến những đoạn nhạc hết sức đơn giản, nghèo nàn và kỳ quặc, kết hợp chúng một cách khéo léo và nâng tầm lên trở thành một hệ thống giàu sức biểu cảm, lôi cuốn một cách dai dẳng với những ám ảnh không dứt… Các tác phẩm thính phòng về cuối đời của Shostakovich mang nhiều tính chất riêng tư, phản ánh thế giới nội tâm sâu sắc của người nghệ sĩ chiêm nghiệm về cuộc sống, khi đối mặt với cô đơn và dự cảm về cái chết, trở nên u uất và thuờng kết bằng những giai điệu dần tắt lịm, mang màu sắc bi thương day dứt với những bí ấn và khả năng khơi gợi cho đến tận ngày nay.
Shostakovich cũng viết rất nhiều âm nhạc cho phim, các hành khúc quân đội, các bài hát yêu nước mà đã trở nên gần gũi với tất cả mọi người dân Soviet. Với những đóng góp của mình, Shostakovich đã nhận dược những giải thưởng cao quý nhất do nhà nước trao tặng, trong đó có giải thưởng Lenin năm 1957.
Ảnh: http://www.biologydaily.com
